Zorggroep Ter Weel: Training wordt praktijkervaring

Voor Wilko was het duidelijk: hij had geen behoefte aan extra kennistrainingen. Wel aan extra praktijkervaring, aan oefenen in situaties die de realiteit zo dicht mogelijk benaderen en waarin dus ook de brandweer een belangrijke rol speelt.
Kristof Piotrowski van BHV.NL, die al jaren Ter Weel begeleidt en de medewerkers traint, geloofde direct in dit idee. Hij ontwierp een speciale training voor de ploegleiders waarin de bevelhebber van de brandweer heel nadrukkelijk aanwezig is. En dat maakt veel verschil.
 
In die training, die een halve dag duurt, wordt eigenlijk alleen maar geoefend. De groepjes zijn klein: vier ploegleiders per training. Er worden vier verschillende situaties geoefend, waarin steeds een andere deelnemer de leiding heeft.
 
Kristof Piotrowski: ‘Na een kort voorstelrondje van Johan Molenaar, de bevelvoerder, en mijzelf leggen we kort uit wat de bedoeling van de training is: het benaderen van een realistisch scenario in alle facetten. Hierbij benoemen we de rollen van de deelnemers: één deelnemer is de ploegleider, twee deelnemers vormen het BHV-team, en de vierde is de schaduw ploegleider. We leggen ook uit dat alle acties uitgevoerd dienen te worden die normaal ook uitgevoerd moeten worden. Behalve dan het bellen van 112. Hiervoor is een intern telefoonnummer beschikbaar dat zich in verbinding stelt met de bevelvoerder van de brandweer, die op dat moment de rol heeft van meldkamercentralist.
 
Dan gaan we echt van start en krijgt de ploegleider een alarmering in de vorm van de melding zoals die ook in het echt op de brandmeldcentrale af te lezen is. Hierop moet de ploegleider gaan handelen. Voor de deelnemers die het BHV-team vormen, ligt overigens het scenario volledig uitgeschreven klaar op een andere locatie; zij hoeven dus niks te verzinnen of effectief uit te voeren. Daar hebben we bewust voor gekozen: het gaat om het oefenen van de vaardigheden van de ploegleiders.
Meteen na de melding belt de bevelvoerder van de brandweer vanuit zijn rol als centralist. Hij hoort de ploegleider, of zijn schaduw, uit aan de hand van het meldkamerprotocol. 
Na ongeveer zeven minuten [de tijd die de brandweer normaal gesproken nodig heeft om ter plaatste te komen] stapt de bevelvoerder in vol uitrukpak binnen en neemt zijn rol waar zoals dat in een reële situatie ook zou gebeuren.

Na vijftien minuten is de oefening afgelopen, mits iedereen ontruimd is en de brandweer alle noodzakelijke informatie heeft gekregen. Dan mag de ploegleider zijn inzet evalueren met zijn BHV-team, en maken de deelnemers zich klaar voor de volgende casus.’

‘De training mag dan ogenschijnlijk een simpele opbouw hebben, maar schijn bedriegt: de impact is enorm. Bij het voorstelrondje heeft Johan Molenaar zijn kazernekleding aan. In die kleding is hij herkenbaar als de bevelvoerder van de brandweer, maar hij is ook nog een ‘gewone man’. Dat beeld verandert totaal als hij daarna in vol ornaat binnenkomt en direct wil weten wat waar aan de hand is en wat er al gedaan is om de situatie onder controle te krijgen. Zijn uniform en directieve manier van communiceren maken de situatie niet alleen vele malen realistischer, ze verhogen ook de urgentie. De ploegleiders realiseren zich zo nog beter dat het essentieel is dat de plattegronden klaarliggen, de BHV’ers de juiste instructies hebben gekregen en dat zij over alle informatie beschikken die de brandweer nodig heeft.
 
Maar er komt nog een heel belangrijk aspect bij: de oefening legt ook feilloos de zwakke plekken bloot, de zaken die nog niet goed genoeg gaan en die dus verbeterd kunnen worden. Het is een toets moment: een manier om erachter te komen waar nog lacunes zitten in ervaring en kennis. En dat verschilt van ploegleider tot ploegleider. Door de evaluatie na afloop weten de deelnemers zelf heel goed waar ze aan moeten werken. Daar krijgen ze een paar maanden de tijd voor. Op de terugkomdag gaan kijken we hoe ze daarin geslaagd zijn.’