5 trends die impact hebben op de veiligheid in jouw organisatie

Een individualistische samenleving is een samenleving waarin meer focus is op het individu dan de groep. Mensen streven naar autonomie, ze willen onafhankelijk en zelfstandig zijn en hun eigen keuzes maken. We tasten in het duister als het gaat over de toekomst van de individualisering. Een eenduidig beeld dat zegt ‘mensen worden individualistischer’ ontbreekt, aldus experts. Wel is het een ontwikkeling om in de gaten te houden, want deze ontwikkeling wordt gezien als één van de zestien meest relevante ontwikkelingen voor de komende jaren met impact op gezond en veilig werken. De individualisering heeft namelijk impact op de bedrijfscultuur en het sociale klimaat van bedrijven. Het gevolg kan zijn dat mensen de drang voelen om zich onderscheiden, wat kan leiden tot burn-outklachten. Ook kan het tot gevolg hebben dat mensen minder bezig zijn met elkaars veiligheid, waardoor veiligheidsregels en procedures minder worden nageleefd en dit minder snel gesignaleerd wordt. Een goede veiligheidscultuur creëren en behouden is daardoor steeds belangrijker.
 
Tevens heeft de individualisering impact op consumentengedrag. Diensten die 24 uur per dag beschikbaar zijn, snellere levering en gepersonaliseerde producten en diensten worden steeds vaker verwacht door consumenten. Organisaties spelen daarop in. Het snel moeten leveren kan zorgen voor meer onveiligheid op de werkvloer, vanwege nacht en avondwerk.

De media blijft er vol van staan: ongewenst gedrag en agressie. Denk aan ongewenste seksuele aandacht, lichamelijk geweld, intimidatie en pesten. Helaas komt het nog regelmatig voor. We hebben weer wat cijfers van de NEA: in 2022 kregen medewerkers het meest te maken met intimidatie of bedreiging (11%). Daarna volgen pesten (5%), ongewenste seksuele aandacht (4%) en geweld (3%). Op het werk wordt er het vaakst gepest door collega’s (3%). In de sectoren industrie, bestuur en vervoer komt dit relatief vaak voor. Klanten maken zich daarentegen vaker schuldig aan intimidatie, ongewenste seksuele aandacht of geweld. 8% van de werknemers gaf in 2022 aan dat ze in de afgelopen 12 maanden te maken hadden met klanten die hen bedreigden of intimideerden. Als het gaat om klanten – of in dit geval patiënten -  hebben name medewerkers in de zorg het zwaar te voorduren, daar komt intimidatie (18%), geweld (10%) en ongewenste seksuele aandacht (9%) relatief vaak voor. Ook de overheid ziet de noodzaak om ongewenst gedrag in te dammen. Niet voor niets hebben ze dit voorjaar een speciaal actieplan gelanceerd.

Helaas heb je niet altijd invloed op het gedrag van de personen die ongewenst gedrag vertonen. Wel kun je jouw medewerkers weerbaarder maken. Bijvoorbeeld door ze een weerbaarheidstraining te laten volgen. Deelnemers krijgen hier handvatten om beter hun grenzen aan te geven en op de juiste manier hulp te vragen. Het helpt om steviger in je schoenen te staan bij lastige situaties en het geeft extra zelfvertrouwen. De moeite waard dus!

In Nederland vind je volgens de cijfers van het CBS steeds meer flexwerkers: zzp’ers en mensen met flexibele contracten. In 2022 was maar liefst 41% (!) van alle werkenden flexwerker, dat zijn zo’n 3,9 miljoen flexwerkers. In 2012 was dit het percentage flexwerkers nog maar 33%. Positief voor de bedrijfsveiligheid is wel dat het aantal werknemers met uitzicht op een vast contract in deze groep toeneemt. Daarentegen neemt het aantal ZZP’ers in bijvoorbeeld de sectoren bouw en zorg toe, wat juist weer negatieve gevolgen kan hebben voor de veiligheid op de werkvloer. Blijft deze flexwerktrend nog jarenlang doorzetten of neemt het aantal flexwerkers af? Dat is de vraag. Dit hangt deels af van wat de politiek beslist over regelingen en arbeidsvoorwaarden. Dat bepaalt namelijk hoe aantrekkelijk het is om flexibel inzetbaar te zijn. 

Maar wat is nu het extra risico voor jouw organisatie? Als je veel werkt met flexwerkers (die een korte periode voor de organisatie werken) heb je medewerkers over de vloer die minder goed bekend zijn met de risico’s, veiligheidsprotocollen en de bedrijfsnoodorganisatie. Hoe zorg je ervoor dat zij toch veilig werken en alle maatregelen in acht nemen? De Arbowetgeving is vooral geschreven voor werkgevers en werknemers die een arbeidsovereenkomst met elkaar hebben afgesloten. Hoe kun je bedrijfsongevallen en gezondheidsklachten van uitzendkrachten en flexwerkers voorkomen? En wie is verantwoordelijk? Dat is vaak onduidelijk. In het artikel ‘Bedrijfsveiligheid en BHV voor flexwerkers: hoe veilig is jouw werkvloer?’ vind je opheldering.

Ondanks dat uit cijfers van NEA 2022 blijkt dat het aantal thuiswerkers iets is afgenomen, werkte in 2022 nog steeds bijna de helft van de medewerkers (45%) soms of meestal thuis. Deze groep bestaat vooral uit 25- tot 55-jarigen. Volgens onderzoekers van het RIVM en TNO blijft hybride werken in de toekomst gangbaar. Er wordt zelfs een toename verwacht. Dit hybride werken heeft gevolgen voor de bedrijfsnoodorganisatie. Want zijn er dagelijks wel voldoende BHV’ers in huis? Zorg voor een hybridebestendig BHV-team. Dat kan op verschillende manieren: bijvoorbeeld door meer mensen op te leiden. Wil je veel mensen tegelijk een BHV-cursus geven, dan kan het interessant zijn om een eigen instructeur in huis te hebben. Meer tips voor een hybridebestendig BHV-team lees je in het artikel ‘De bedrijfsnoodorganisatie op orde houden in tijden van hybride werken’.
 

Een goed voorbereide organisatie is een veilige organisatie. Het is belangrijk om je bedrijfsnoodorganisatie en de risico’s van het werk regelmatig onder de loep te nemen, zeker als er veranderingen gaande zijn. Door te trainen op de risico’s van jouw organisatie zijn medewerkers beter voorbereid op calamiteiten die kunnen voorkomen. Wil je veiligheid in jouw organisatie op de kaart zetten? Met het veiligheidsambitieplan helpen we jouw organisatie met het behalen van jullie veiligheidsambities. Dat doen we in vijf stappen. Benieuwd naar hoe we je kunnen helpen? Lees meer over het veiligheidsambitieplan.

Bronnen:
Eenvandaag (2023). Jobhoppen is populair
UWV (2023). In Nederland heeft een kleine Great Resignation plaatsgevonden
NU.NL (2023). Krapte op de arbeidsmarkt blijft komende jaren groot
TNO&CBS (2023). Nationale Enqûete Arbeidsomstandigheden 2022 
RIVM&TNO (2023). De Toekomst van Gezond en Veilig Werken, Een brede horizonscan
CBS (2023). Hoeveel flexwerkers zijn er?